همدان شهر “شوری ترشی‌جات”

در ایران انواع ترشی وجود دارد که شاید بالغ بر 200 نوع ترشی وجود داشته باشد. اما این نکته را نیز باید در نظر داشت که تولید و مصرف ترشی در برخی استان ها بیشتر از سایر استان هاست که در این میان باید به استان همدان اشاره کرد که جزو سومین استان تولید کننده شوری و ترشی جات است و به عنوان قطب این محصولات هم معرفی شده است.

در میان ترشی های همدانی می توان به ترشی لیته، گردو، شیر شیره، فلفل، شپله، خرفه، هفت بیجار، سیر، گلپر، بادمجان،  گل‌کلم، گلپر، مفرا، خرفه، قازیاغی، سیر کوهی، گل سیر، گردو، هویج، انگور، سیب، به، بامیه، گوجه‌فرنگی، آلو، بادمجان، رازیانه، خیار، خرمالو، شلغم، موسیر و … اشاره کرد.

در همین راستا با حسن محمدی، مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهادکشاورزی استان همدان  به گفتگو نشستیم. مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهادکشاورزی استان همدان اظهار کرد: همدان جزو قطب های تولید شوری ترشی در کشور است.

حسن محمدی افزود: در 10 الی 12 سال گذشته، شوری ترشی استان به صورت کارگاهی بود و تولیدکنندگان به صورت گسترده و حرفه ای این کار را انجام نمی دادند.

وی با اشاره به شهرستان های فعال استان در زمینه تولید شوری ترشی، بیان کرد: از سال 83 شهرک صنعتی، مختص شوری ترشی در سامن ملایر ایجاد شد.

محمدی با بیان اینکه در حال حاضر 40 الی 50 واحد به صورت تخمیری و صنعتی در ملایر در حال فعالیت هستند، گفت: افرادی که در حوزه تولید شوری ترشی فعالیت می کنند معمولا از دو میلیارد تا 30 میلیارد تومان هزینه کرده اند.

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهادکشاورزی استان همدان ادامه داد: همچنین شهرستان بهار خصوصا مهاجران یکی از قطب های ترشی است که اکثر تولیدکنندگان در شهرک صنایع غذایی بهار مستقر هستند و در قالب 150 نوع بسته بندی از جمله شیشه، حلب و … محصولات خود را تولید می کنند.

وی با بیان اینکه استان همدان در صادرات شوری ترشی نیز فعال است، گفت: استان همدان محصولات خود را اکثرا به اقلیم کردستان، حاشیه خلیج فارس و عراق صادر می کند که این امر باعث ارزآوری خیلی خوبی برای استان شده است.

محمدی با تاکید بر اینکه در استان همدان واحدهای بزرگ شوری ترشی وجود دارد، افزود: در استان سالیانه 50 هزار تن شوری ترشی توسط 90 واحد صنعتی تولید می شود که دو هزار تن آن توسط تولیدکنندگان در گنج تپه انجام می شود.

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهادکشاورزی استان همدان با بیان اینکه 200 واحد مشاغل خانگی در شهرستان های مختلف از جمله بهار، ملایر، کبودراهنگ در حال فعالیت هستند، عنوان کرد: این مشاغل خانگی انواع شوری ترشی را تولید می کنند و به واحدهای بزرگتر می فروشند.

وی با اشاره به اینکه در کبودراهنگ پنج واحد تولید شوری ترشی داریم، ادامه داد: دو شرکت در این شهرستان محصولات خود را به کشورهای مختلف صادر می کنند.

محمدی با بیان اینکه محصولات شوری ترشی در همدان به لحاظ کیفیت و استاندارد از مطلوبیت بالایی برخوردار است، گفت: برخی از تولیدکنندگان در استان دارای استانداردهای بین المللی هستند.

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهادکشاورزی استان همدان در ادامه با اشاره به حمایت های جهادکشاورزی استان همدان از تولیدکنندگان، بیان کرد: صادر کردن مجوز، ارائه تسهیلات بانکی برای خرید مواد اولیه، هماهنگی با سازمان صنعت، معدن و تجارت برای شرکت در نمایشگاه های بین المللی و … از جمله اقدامات جهاد کشاورزی برای حمایت از تولیدکنندگان است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه در بحث مشاغل خانگی در  تغییر کاربری باید 80درصد عوارض پرداخت شود، گفت: اما تولیدکنندگان شوری ترشی از این موضوع معاف هستند؛ همچنین در مشاغل خانگی بین 20 تا 50 میلیون تومان تسهیلات خانگی پرداخت می شود.

در ادامه یکی از تولیدکنندگان شوری ترشی با بیان اینکه، همدان به شهر ترشی های عجیب و غریب مشهور است و حدود 200 نوع ترشی تولید می کند، گفت: هر ترشی بازار مصرف خاص خود را دارد.

احمد زارعی افزود: به عنوان مثال بازارهای صادراتی فلفل ترشی، سیر ترشی، ترشی موسیر، ترشی هفت بیجار و در بحث شوری جات، خیار شور را می پسندند و در عراق این محصولات خواهان بیشتری دارد.

وی با اشاره به اینکه برخی ترشی ها به دلیل گران بودن در بازار ایران آنچنان رونق ندارند و مردم آنطور که باید از آن استقبال نمی کنند، گفت: ترشی موسیر و ترشی سیر مروارید از جمله این محصولات است.

مرضیه نعمتی، یکی از بانوان همدانی نیز که در عرصه تولید ترشی جات خصوصا فلفل ترشی و هفت بیجار فعالیت دارد، گفت: من همراه دو دخترم حدود 10 سال است که ترشی تولید می کنیم و در خانه مشغول این فعالیت هستیم که علاوه بر سرگرمی، منبع درآمد خوبی هم برایمان هست.

این تولیدکننده خانگی با اشاره به بازار فروش محصولات خود، افزود: بازار عرضه محصولات ما دوستان، آشنایان و به تازگی فروش از طریق اینستاگرام و فضای مجازی است.

وی با بیان اینکه استفاده از گیاهان بومی، طعم خاصی به ترشی های تولید شده ما می دهد، بیان کرد: البته ناگفته نماند فصل داغ تولید ترشی با رسیدن فصل پاییز است که می توان انواع مختلف ترشی را درست کرد.

نعمتی ادامه داد: ترشی، پای ثابت سفره‌های خانه، مجالس رسمی و میهمانی همدانی‌هاست و سفره همدانی‌ها همواره با ترشی‌ها رنگین می‌شود.

گزارش: از مهری درویش قنبر