نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
نورمهال عمارتی با معماری ایرانی است، یادگار دیرینی که تنها نام «عمارت آمریکایی‌ها» را یدک می‌کشد؛ اما روح هنر ایرانی در کالبد بنا هر بیننده‌ای را به خویش می‌خواند. عمارتی که روزگاری به دست آمریکایی‌ها ساخته شده و امروز میزبان کودکانی است که در آن مشق زندگی می‌کنند.
به گزارش فردای همدان، در نشستی که روز یکشنبه؛ پانزدهم مهرماه 1397خورشیدی اعضای سازمان‌های غیردولتی، فعالان مدنی و فرهنگی و دوستداران میراث فرهنگی و محیط‌زیست با اعضای شورای شهر همدان برای چاره‌اندیشی در زمینه عمارت تاریخی نورمهال داشتند، نمایندگان فعالان فرهنگی از دغدغه‌های خود گفتند و اعضای شورای شهر با همدلی و همراهی حمایت خود را از حفظ این اثر تاریخی بیان کردند.
کامران گردان؛ رئیس شورای شهر همدان در این نشست سازمان‌های مردم را حلقه واصل مردم و مسئولان خواند و گفت: نهادهای مردمی و سمنها با نیروهای انسانی متخصص و دغدغه‌مند می‌توانند ظرفیت خوب و مطلوبی را برای دستگاه‌های اجرایی ایجاد کنند. تعدد و تنوع وظایف شهرداری‌ها آن‌ها را ناگزیر به استفاده از نظرات و ایده‌های آحاد مردم، در تمام حوزه‌های فکری و اجرایی در بخش‌های مختلف کرده‌است. امروزه مشارکت مردم در فعالیت‌های دستگاه‌ها به عنوان امتیازی برای آن دستگاه به شمار می‌رود. مدیرانی که اعتقاد به مشارکت مردم در امور خود دارند موفق‌تر از دیگر مدیران هستند. سازمان‌های مردم‌نهاد در تمام حوزه‌ها فعال بوده و هستند و اثرگذاری خود را به اثبات رسانده‌اند. به نظر می‌رسد رویکرد آنان رویکرد فرهنگی بوده و نگاه عمیقی به مسائل دارند. بدون شک موفقیت در اجرای پروژه‌های شهری در سایه مشارکت سمنها به عنوان جمعیتی نمونه از شهروندان است که رضایت اجتماعی مردم را به دنبال خواهد داشت. درگذشته شهرداری‌ها فقط نگاه سخت‌افزاری داشتند؛ اما امروزه با پیچیده شدن مدیریت شهرها و شناخت نقش فرهنگ درشهرسازی و معماری، رویکرد شهرداری‌ها تغییر کرده و از خدمات عمرانی به خدمات اجتماعی و فرهنگی گرایش پیدا کرده‌اند.
حسین زندی؛ فعال مدنی و روزنامه‌نگار:
پس از حضور رئیس محترم شورای شهر در محل عمارت نورمهال 400 نفر از امضاء‌کنندگان نامه وظیفه خود دانستند که از پیگیری اعضای شورا تشکر کنند. یکی از رسالت‌های فعالان مدنی مطالبه‌گری است و تلاش آنان برای جلوگیری از تخریب‌ها در همین چهارچوب می‌گنجد و هدف آنان در میان نهادن خواست و مطالبه عمومی با مسئولان است؛ اما متاسفانه در کشور ما گوش شنوایی نیست به همین دلیل مطالبه به انتقاد بدل می‌شود. البته هرگاه مسئولی گوش شنوا داشته و با منافع مردم همراه شده فعالان مدنی نیز تلاش کرده با او همراهی کنند. در زمینه نورمهال نیز همین اتفاق افتاد، سرکار خانم سلماسی، جناب آقای کاووسی و جناب گردان با حضور در محل و مخالفت با ساخت برج نشان دادند به شعارهایشان پایبند هستند. البته آقای ابرار خرم شهردار منطقه2، آقای صوفی؛ شهردار همدان و آقای مالمیر؛ مدیرکل میراث فرهنگی نیز این موضوع را دنبال کردند تا موقتا جلوی ساخت برج‌ها گرفته شود تا تکلیف روشن شود. پس وظیفه ماست که این همراهی را ارج نهیم و از همه این دوستان تشکر کنیم. در همین راستا امروز برای تشکر و پیگیری مطالبات فعالان مدنی و فرهنگی اینجا هستیم تا شاید مطالبه مردم به نتیجه مطلوب برسد و مشمول گذرزمان نشود. این اتفاق سابقه قبلی هم دارد، زمانی که قرار بود «برج ایرانیان» در میدان قائم ساخته شود، دکتر مولوی یک تنه با این اتفاق مخالفت کردند و فعالان مدنی با ایشان همراه شدند. خوشبختانه به نظر می‌رسد در قضیه نورمهال همه مردم همراه مردم هستند و با تخریب این بنا به وسیله ساخت برج مخالفت می‌کنند.
وی در ادامه به خواست فعالان مدنی از مسئولان اشاره کرد و گفت: ابتدا باید منافع مردم و آیندگان در نظر گرفته شود چرا که میراث تاریخی تنها متعلق به امروز نیست. البته نباید منافع مالک هم آسیب ببیند؛ چرا که زمین و دریافت مجوز و… هزینه دارد.
نکته مهم اینکه مدیریت شهری، میراث، استانداری و کمیته امداد، تصمیمی بگیرند که اعتماد عمومی آسیب نبیند ما یک نورمهال بیشتر نداریم. نکته دیگر این است که کمیته امداد از اول انقلاب یاور محرومان بوده و به نظر می‌رسد در بین مردم جایگاه خوبی دارد. سزاوار نیست که این نام نیک را قربانی ساخت برج کند. به قول مردم قرار بوده این نهاد برای محرومان سرپناه بسازد نه اینکه برای کارمندانش برج بسازد.
حسن گوهرپور؛ روزنامه‌نگار: آنچه در تمدن ایران از آن صحبت می‌شود دو مصداق بارز دارد؛ هنرهای تجسمی و ادبیات. در هنرهای تجسمی شما از دیوارنگاره در غارهای لرستان گرفته تا سفالینه‌های تپه هگمتانه و تپه سیلک تا نقاشی و نگارگری و معماری و در ادبیات هم ما از زمان طاهریان و صفاریان ادبیات مکتوب داشته‌ایم. این مصادیق روزگاری که آفریده شده ممکن است، مورد توجه نبوده باشد و حتی 50 یا 100 سال بعد هم مورد توجه قرار نگرفته است، اما از بین نرفته مگر به خصم،دشمنی و عداوت. مردم و مدیران بزرگ افرادی بودند که به مظاهر تمدنی خود ارزش نهاده‌اند. وقتی سخن از داعش به میان می‌آید علاوه بر آسیب‌هایی که به مبانی اسلامی وارد کرده‌اند، تخریب آثار تاریخی همواره از نشانه‌های آنان بوده است. اگر امروز شما به عنوان اعضای شورای شهر جلوی ساخت دو برج در عرصه عمارت نورمهال را گرفته‌اید تاریخ درباره شما قضاوت مهربانانه خواهد کرد. دوستانی که امروز در این جلسه حضور دارند بخشی از فرهنگ این شهر هستند و امروز بر معرفت شما صحه گذاشته‌اند تا به شما بگویند اگر تعدادی از آثار تاریخی مانند مسجد نایین و مسجد گوهرشاد در این کشور مانده‌اند نه به این معنا که امروز استفاده کاربردی دارند؛ بلکه ملوک آن‌ها به این نتیجه رسیده بودند که این بناها باید بمانند. اگر ما امروز کنار شما هستیم به این دلیل است که شما از عمارت نورمهال حمایت کردید و فردا ممکن است مقابل شما باشیم به این دلیل که از کاری حمایت نکرده‌اید.
یلدا خاکباز؛ فعال فرهنگی: امروز به بهانه حفظ این شهر در کنار هم هستیم و مطالبی که باید گفته شود در رسانه ها گفته شده مهمترین مسئله همین فرهنگسرای پرواز است که بچه‌های این شهر در آنجا مشق زندگی می‌کنند. و در این مرکز آب و آینه را برای زندگی بهتر تمرین می‌کنند. در فرهنگسرای پرواز کودکان این شهر نقاشی، موسیقی، عکاسی، شاهنامه و… می‌آموزند. بناهای اینچنینی را گذشتگان ساخته‌اند و ما استفاده می‌کنیم، اگر ما توان خلق آثار معماری زیبا را نداریم.
اشرف منطقی؛ فعال محیط‌زیست و شهروند برگزیده : بناهایی مانند خانه نراقی‌ها که در زمان کودکی ما مجالس روضه در آن برگزار می‌شد و معماری کهن آن ما را شیفته می‌کرد. باغ بهارستان که متعلق به یک شازده خانم قاجاری بود که مجلس ذوالریاستین، حمام و محله‌ای به نام آن‌ها بود، امروز به مرکز خرید بدل شده است. بجز منزل پوستی‌زاده و خانه نظری‌ها تقریبا عمارت قدیمی شایان ذکری باقی نمانده است. تئاتر شهر همدان نیز در ابتدای خیابان شریعتی، به بانک صادرات تغییر کاربری داده است. لزوم حفاظت از بناهای تاریخی بر کسی پوشیده نیست و امروز باید تدبیری برای حفظ این میراث برای آینده‌گان اندیشیده شود.
در ادامه رضا جمشیدیان و علی‌اصغر طاهری نیز درباره لزوم حفظ آثار تاریخی و فرهنگی سخن گفتند و درباره تلاش هنرمندان در کنار فعالان مدنی و برخی مسئولان سخن راندند.
رضوان سلماسی؛ رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر: همین که مردم ما مطالبه‌گر هستند، ارزشمند است چون این مطالبه‌گری باعث می‌شود زندگی جریان داشته باشد. اگر ما یک معتقد باشیم که شهر برای شهروندان است و باید مطابق نیاز آن‌ها ساخته شود و برای آن‌ها برنامه‌ریزی شود، می‌توانیم باع شویم که شهر، شهری شود که انرژی از آن ببارد. مسئله‌ای که خیلی وقت‌ها اتفاق افتاده که این بوده که ما پاسخ مطالبات مردم را درست و به جا نداده‌ایم آنچه می‌خواستند را پاسخ نگرفته‌اند و تبدیل به یک انتقاد شده، در حالی که با یک پاسخ می‌شد خیلی مشکلات را حل کرد. امیدوارم شهر ما همیشه این پویایی را داشته باشد و مردم ما همیشه این مطالبه‌گری را داشته باشند. امیدوارم مردم ما همواره انگیزه دفاع از میراث خود را داشته باشند.
من درباره عمارت نورمهال احساس مسئولیت زیادی می‌کنم و آن را یک سرمایه اجتماعی می‌دانم. اگر قرار است به توسعه گردشگری این شهر فکر کنیم باید به تاریخ و فرهنگ این شهر فقط متعلق به امروز ما نیست و به آیندگان ما نیز مربوط است، توجه کنیم.
موضوع نورمهال از حد نهادهایی مانند شهرداری و میراث فرهنگی خارج شده و به یک مسئله ملی تبدیل شده است چون نورمهال فقط متعلق همدان نیست و متعلق به کشور ایران است. نباید تنها شهرداری و اداره کل میراث فرهنگی وارد این حوزه شوند و باید ما هم به عنوان نماینده مردم در کنار مردم و فعالان فرهنگی تلاش کنیم این مطالبه در سطح بالاتری مطرح شود.
من معتقدم ما به عنوان نمایندگان شهروندان این شهر باید این موضوع را پیگیری کنیم تا بهتر به نتیجه برسد و اینطور نباشد که فقط شهرداری یا میراث فرهنگی یا مالک پاسخگو باشد. ما باید ضمن رعایت حقوق مالک، از این عمارت به عنوان یک میراث ملی محافظت کنیم و در این زمینه همه نهادها باید به سهم خود وارد میدان شوند. تمام دست‌اندرکاران بخشی از کار را به عهده بگیرند و سهم خود را به بهترین نحو ادا کنند. این مسئله مهم را نیز باید مدنظر داشت که هرگونه ساخت و ساز در اطراف عمارت، تجاوز به حریم عمارت است؛ بنابراین اگر 10 متر ساخت و ساز جدید را جابجا کنیم، مشکل حل نمی‌شود و باید قوی‌تر و پررنگ‌تر وارد میدان شویم تا مشکل حل شود.
حسین قراباغی؛ رییس کمیسیون اقتصاد، سرمایه گذاری و گردشگری شورارئیس کمیسیون گردشگری ما در شورای چهارم آماری به دست آوردیم مبنی بر اینکه حدود 200 خانه واجد ارزش تاریخی در همدان به بهانه‌های مختلف از بین رفته است و این آمار نگران‌کننده‌ای است. وقتی اهمیت این موضوع را مطرح می‌کنیم و متولیان امر نمی‌توانند مانند مسئولان دیگر استان‌ها عمل کنند. خانه‌های تاریخی را بخرند و حفظ کنند. من به عنوان رئیس کمیته میراث فرهنگی از سازمان‌های متولی مانند اداره کل میراث فرهنگی گله دارم ما باید در این زمینه از شهرهایی مانند یزد و اصفهان الگوبرداری کنیم و خانه‌های باارزش را خریداری کنیم. مثلا خانه نراقی‌ها یک بار در فهرست آثار ملی قرار گرفته است. چرا میراث فرهنگی نتوانسته آن را تملک نکرده است؟ من به عنوان رئیس کمیسیون گردشگری شورا به عملکرد مسئولین میراث فرهنگی انتقاد دارم که چرا نتوانستند کاری به این کوچکی را انجام دهند و دغدغه دوستداران میراث فرهنگی را رفع کنند. این مطالبه‌گری‌ها باید استمرار داشته باشد و ما نیز پای کار هستیم تا دغدغه‌ها را به نتیجه برسانیم. چرا که مشخص نیست اگر در این دوره شورا این کار به نتیجه نرسد، در دوره بعد چه اتفاقی خواهد افتاد و چه بسا اتفاقات مربوط به قبل از شورای چهارم تکرار شود.
علی فتحی؛رئیس کمیسیون خدمات شهری، حمل و نقل، ترافیک و محیط‌زیست متولی حفظ میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی است؛ اما کمترین بودجه را دارد و این موضوع باعث می‌شود حتی وقتی می‌خواهیم جداره‌های میدان مرکزی شهر که ثبت ملی شده مرمت شود، از کمبود بودجه صحبت می‌کنند. تعدد مدیریت سالیان سال است که ادامه دارد و حتی در معیشت مردم تأثیر منفی گذاشته است.
زمانی که ما در شورای چهارم تصمیم گرفتیم دوبرگردان چهارراه مزدیقنه را اجرا کنیم تعدادی از درختان این منطقه قطع شد چون چاره‌ای نبود؛ اما به جای آن چند اصله درخت، سی برابر آن‌ها درخت کاشته شد و الان آن محوطه فضای سبز مناسبی دارد. این اتفاق در دوربرگردان آیت الله نجفی هم اتفاق خواهد افتاد. از فعالان مدنی خواهش می‌کنم ارتباط خود را با ما قطع نکنند تا در موضوعات ریز و درشت از مشورت آن‌ها استفاده کنیم.
اکبر کاووسی حسینی؛ رئیس کمیسیون برنامه، بودجه ومالی تفکر اسلامی مبتنی بر حفظ گنجینه‌های فرهنگی و هنری است؛ اما شاید از هر گروه فکری کسی باشد که یک نقطه تاریک در ذهن داشته باشد و تصمیمات عجولانه بگیرد. از همه دوستان خواهش می‌کنم یک جریان‌سازی انجام دهند تا پروژه نورمهال را به عنوان منطقه‌ای که بهترین آب و هوای شهر را دارد، مانند آب گرم منطقه سرعین اردبیل به یک نقطه گردشگری تبدیل کنیم. این کار برای شهر آورده مالی خواهد داشت.
حمید بادامی‌نجات؛ نایب رئیس شورای شهر به نظر من شورای پنجم یکی از شوراهایی است که بیشترین ارتباط را با تشکل‌های غیردولتی داشته، دارد و در آینده نیز خواهد داشت. صدایی که از شما درباره جلوگیری از تخریب نورمهال از فعالان مدنی بلند شد، فقط در همدان شنیده نشد بلکه در همه ایران پیچید. ماه پیش در شورای عالی استان‌ها از خبرنگاران کشوری از من به عنوان نماینده همدان، در این باره سوال پرسیدند. امیدوارم این صدای اعتراض را نه فقط درباره نورمهال که همه آثار تاریخی و موضاع گوناگونی که در سطح شهر وجود دارد، حفظ کنید. خیلی جاها شاید ما نتوانیم بعضی چیزها را بگوییم اما شما می‌توانید.
کامران گردان؛ رئیس شورای اسلامی شهر همدان ضمن سپاس از شرکت همه عزیزان در این جمع ما مطالب خوبی که مطرح شد را جمع‌بندی خواهیم کرد و با هم فکری مشکلات شهر را حل خواهیم کرد. در شورای شهر چهارم و پنجم کارهای مهمی انجام شد، از جمله اینکه وندالیسم را دیگر در سطح شهر نداریم. در نامگذاری‌ها به همه مسائل توجه خاص شده و درباره احیای بناهای تاریخی با وسواس خاصی رفتار می‌شود؛ اما من اعتقاد دارم که اگر این سمنها از قبل بودند احتمالا امروز دو برابر آنچه بنای تاریخی داریم، آثار واجد ارزش داشتیم.
ناهید زندی صادق؛ روزنامه‌نگار