موقعیت مهدی؛ سرگذشت شهیدان باکری از نگاهی دیگر

این فیلم که به سفارش تلویزیون می باشد بنا به تصمیم تهیه کننده و کارگردان در قالب یک فیلم سینمایی در چهلمین جشنواره فیلم فجر به اکران در آمد و سپس از تلویزیون پخش خواهد شد.

«موقعیت مهدی» گرچه فیلمی بیوگرافی درباره شخصیت مهدی باکری است اما تاکیدش بر موقعیت اوست تا فردیتش. فضا و فضاسازی در «موقعیت مهدی» عنصر قدرتمندی است و فارغ از پرداختن به فضای جنگ و آدمهای جنگ، تصویر دقیق و جزیی نگرانه‌ای از سبک و سیاق زندگی در دهه ۶۰ هم ارائه می‌دهد.

به نظر می‌رسد که حجازی فر هم در مقام کارگردان هم به عنوان بازیگر نقش مهدی باکری نخواسته به تصویری اسطوره‌ای از او دست بزند و اتفاقا همین ویژگی بر محبوبت نقش می‌افزاید و شمایل قهرمانی او را تقویت می‌کند. فیلم ساختاری اپیزودیک دارد و در موقعیت‌های مختلف میان صحنه جنگ و زندگی به بازنمایی شخصیت شهید باکری می‌پردازد.

فیلم از ازدواج او شروع می‌شود و با شهادت شهید باکری به پایان می‌رسد. اما همین ساختار اپیزودیک به تکمیل یک پازل منجر نمی‌شود و به نوعی پراکندگی وعدم انسجام در روایت دامن می‌زند.

 همین مساله موجب می‌شود که مخاطب حس کند با فقدان داستان مواجه است یا دست کم فیلم خط داستانی مستقیم و روشنی ندارد.

 هادی حجازی فر بر خلاف نقش‌های مشابه‌اش در فیلم‌های دفاع مقدسی در اینجا بازی درونگرایانه و کنترل شده‌ای دارد و بازی چشمی و در سکوتش بیشتر است.

 او در مقام کارگردان و نویسنده سعی کرده تا از حضور پررنگ قهرمان قصه در طول داستان بپرهیزد و حتی در چند تا از اپیزودها حضور کوتاهی دارد. با اینکه فیلم به زبان ترکی و با زیرنویس است اما تمرکز مخاطب را از بین نمی‌برد و با قصه و شخصیت‌هایش همراه می‌شود.

در واقع فیلم مصداقی از این شعر است که همدلی از همزبانی بهتر است. «موقعیت مهدی» گرچه فیلمی بیوگرافی درباره شخصیت مهدی باکری است اما تاکیدش بر موقعیت اوست تا فردیتش.

فیلم از ۵ پرده تشکیل شده است که کمترین پیوستگی را برای شکل گیری یک درام قدرتمند دارا است و از این بابت هیچ‌گونه آشنایی و درک جدیدی به غیر از آن چیزی که تا امروز درباره شهیدان باکری می‌دانیم به مخاطب اضافه نمی‌کند.

فیلم‌ ساز حتی در بیان خطوط قرمز و گفتن از اختلافات سیاسی آن دوران واهمه دارد و شجاعت و جسارت بیان مستقیم آنچه که باعث شد شهیدان باکری مظلومانه به شهادت برسند را ندارد.

ماجرای حمید باکری (برادر مهدی باکری) و توبه نامه امضا کردنش و نحوه شهادتش که خود دستمایه یک درام هیجان‌انگیز به شمار می‌رود، با نگاه گذرا و توریستی فیلمساز هدر رفته به نظر می‌رسد. موقعیت مهدی نه می‌تواند تصویر دقیق و روشنی از شخصیت و کاراکتر یکی از قهرمانهای مهم جنگ به ما بدهد و نه می‌تواند داستان پر کشش و جذابی از روزهای سخت آن روزها را برای ما تعریف کند.

البته همانطور که در ابتدا گفته شد این فیلم به صورت سریال ساخته شده است که قطعا ریسک پخش به عنوان یک فیلم سینمایی که بسیاری از صحنه و موقعیت های فیلم را کم کرده موفقیت آمیز نبوده و ممکن است با توجه به ذهنیتی که در این فیلم در ذهن مخاطب می ماند در پخش تلویزیونی که مفصل در مورد زندگی شهیدان باکری به تصویر درآمده به مشکل بخورد.

در خلاصه فیلم آمده است ؛ «موقعیت مهدی» زندگی شهید مهدی باکری فرمانده لشگر عاشورا از ترک مدیریت شهرداری تا شهادت در قامت فرمانده لشگر عاشورا در عملیات بدر در زمستان ۱۳۶۳ را روایت می‌کند.

هادی حجازی‌فر، ژیلا شاهی، وحید حجازی‌فر، معصومه ربانی‌نیا، وحید آقاپور و روح‌الله زمانی بازیگران “موقعیت مهدی” هستند.

یادداشت از: مهری درویش قتبر