طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی نیاز به اصلاحات قوی دارد

به گزارش خبرنگار فردای همدان، علی درویشی، در تشریح وضعیت طرح صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی عنوان کرد: طرح مذکور در حوزه فضای مجازی در مجلس در دست اقدام است که فعلا مسکوت مانده ولی در آینده مجدد در چرخه پیگیری یا حتی تصویب هم جلو خواهد رفت.

  وی با تأکید بر اینکه در این دهه اخیر فناوری اطلاعات و تکنولوژی‌های وابسته به اینترنت؛ جزء بخش‌های جدایی‌ناپذیر از زندگی مردم محسوب می‌شود و زندگی بدون اینترنت غیر قابل تصور است، ادامه داد: پوسته‌ای که از این طرح بیرون آمده چندان خوشایند نیست و هنوز جزییات آن منتشر نشده است اما ممکن است با اصلاحات صحیح قوی‌تر و غنی‌تر گردد.

   کارشناس فضای مجازی تعیین قوانینی کامل و جامع در خصوص استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را یک ضرورت دانست و اظهار کرد: در تمام کشورهایی که حکمرانی اینترنت دارند قوانینی را برای جامعه خود وضع کرده‌اند، یعنی برای آن پلت فرمی که بیشترین استفاده را در فضای مجازی دارد قوانینی وضع کردند که هم آحاد مردم هم نهادهای حاکمیتی و دولتی بتوانند به درستی  از آن فضا بهره‌ ببرند ما نیز به قوانینی نیاز داریم تا از دنیای اینترنت درست‌، شفاف‌ و امن‌تر استفاده کنیم، اما این قوانین نباید کسب و کارهای اینترنتی و استفاده از شبکه‌های اینترنتی را محدود کند بلکه باید آنها ساماندهی شوند.

   درویشی ابراز کرد: باید به این باور برسیم که اینترنت سبک حکمرانی در جهان را عوض کرده است و به قدری تاثیرگذار است که با قطعی موقت اینترنت بسیاری از کارهای مردم مختل می‌شود زیرا مردم بسیاری از امور خود را مانند خرید و فروش‌های اینترنتی، امور مالی و بانکی و… از درگاه اینترنت انجام می‌دهند پس نباید قانونی وضع کنیم که دسترسی مردم به اینترنت محدود گردد.

نفوذ هرچه بیشتر در حوزه پلتفرم‌ها نشانگر عمق راهبردی کشور است

   وی با بیان این مطلب که بسیاری  از پلت فرم‌های خارجی توسط نخبگان ایرانی طراحی شده است، افزود: کشور ما از پتانسیل این نخبگان برخوردار است و باید با بهره‌گیری از این ظرفیت تا ضمن افزایش امنیت این فضا، بتوانیم بیش از پیش در این فضا فعالیت نماییم امروزه نفوذ هرچه بیشتر و قویتر در حوزه پلتفرم‌ها نشانگر عمق راهبردی کشور است زیرا کشوری که توجه ویژه‌ای به زیرساخت‌های اینترنتی نشان می‌دهد به همان میزان موجب پیشرفت آن کشور در همه عرصه‌ها خواهد شد.

شبکه ملی اطلاعات نباید دسترسی به دهکده جهانی را برای کاربران ایرانی محدود کند

   کارشناس فضای مجازی ابراز کرد: قریب بر 20 سال است بحث شبکه ملی اطلاعات مطرح شده ولی هنوز ما نتوانستیم به آن شبکه ملی اطلاعاتی که مدنظرمان است دست پیدا کنیم البته شبکه ملی اطلاعات نباید دسترسی به اینترنت و دهکده جهانی را برای کاربران ایرانی محدود کند.

   درویشی اذعان کرد: این مبحث هنوز برای سیاست‌گذاران حوزه اینترنت کشور ما جا نیافتاده که فضای مجازی صرفا برای سرگرمی نیست بلکه کسب‌و‌کار بسیاری از مردم وابسته به اینترنت شده است، در زمانی که این طرح مطرح شد خیلی از مردم نسبت به آینده کسب و کارهای خود مانند فروشگاه‌های اینترنتی و… نگران بودند پس ضروری است به این مسئله هم توجه کنیم در صورتی که این شبکه‌های اجتماعی محدود شوند باید جایگزینی نیز ارائه شود که در حد برنامه قبل باشد که افراد بتوانند نیازها و مخارج زندگی خود را تامین نمایند، البته ما هنوز نمی‌توانیم ادعا کنیم که موتور جستجو یا برنامه‌ای قوی و غنی مانند گوگل و اینستاگرام داریم و دیگر نیاز به این برنامه‌ها نداریم.

   وی تشریح کرد: طراحان، طرح مذکور را وابسته به اصل 85 قانون اساسی کردند که بر اساس این اصل، مجلس شورای اسلامی «در موارد ضروری» می‌تواند اختیار وضع بعضی از قوانین را به کمیسیون‌های داخلی خود بسپارد، در این صورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین می‌کند بدون نیاز به تصویب در صحن علنی به صورت آزمایشی اجرا می‌شود اینکه چنین مسئله مهمی که نیاز به کار تخصصی دارد در صحن علنی مطرح نشود، نگران کننده است.

   کارشناس فضای مجازی اذعان کرد: در این طرح کمیسیونی با عنوان «کمیسیون عالی تنظیم مقررات» تشکیل خواهد شد که وظیفه آن، کنترل خدمات پایه کاربردی مانند شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها و امثالهم می‌باشد بر اساس ماده ۱۲ این طرح، ادامه فعالیت خدمات پایه کاربردی توسط پلتفورم‌های خارجی را مشروط به پیروی از قوانین کشور، ثبت در درگاه خدمات پایه کاربردی و معرفی نماینده قانونی در ایران و پذیرش تعهدات ابلاغی کمیسیون عالی تنظیم مقررات است.

   درویشی ادامه داد: در این طرح عنوان شده است که یک پلتفورم خارجی باید تمام این تعهدات را قبول کند و احراز هویت کاربران نیز توسط این کمیسیون صورت بگیرد برای مثال اینستاگرام 4 ماه وقت دارد تا تمام تعهدات کمیسیون را بپذیرد و در ایران نیز نماینده داشته باشد البته که این موضوع در ظاهر بسیار عالی است اما در واقعیت هیچگاه رخ نخواهد داد زیرا که تحریم هستیم و قطعا نماینده‌ای در کشور ما قرار نخواهند داد از طرفی دیگر دستورالعمل و قوانین آنها چنین اجازه‌ای نمیدهد که این کارها را کنند.

   وی ابراز کرد: سئوالی که مطرح می‌شود این است که آیا زمانی که این مسئله مطرح شد و آنان قبول نکردند جایگزین مناسب و در حد این برنامه‌ها داریم یا نه؟ خیلی مهم است اگر چیزی را حذف کردیم چیزی در حد آن جایگزینش کنیم.

   کارشناس فضای مجازی افزود: در این طرح گفته شده که برنامه‌های خارجی فیلتر نخواهد شد ولی به دنبال حمایت از برنامه‌های داخلی هستیم اما امکانات داخلی ما در مقایسه با برنامه‌های خارجی از نظر کیفیت، سرعت و تنوع بالا و… قابل مقایسه نیستند.

   درویشی از دیگر انتقادات به این طرح را محدودیت و طبقاتی شدن دسترسی به اینترنت دانست و اظهار کرد: با اجرای طرح مذکور به برخی از سازمان‌ها  VPNدولتی داده می‌شود و آن سازمان‌ها به صورت طبقاتی و دسته‌بندی شده به سایت‌ها دسترسی پیدا کنند البته هیچ فیلترشکنی بر روی‌ VPN کار نخواهد کرد و کاملا محدود خواهد شد.

طبقه‌بندی اینترنت منجر به طبقه‌بندی دانش خواهد شد

   وی ادامه داد: این اقدام یعنی طبقه‌بندی اینترنت عملا طبقه‌بندی دانش است برای مثال به یک استاد تمام دانشگاه اجازه دسترسی به منابع علمی داده شود ولی به دانشجو داده نشود یا محدود باشد این در حالیست که بسیاری از نشست‌های علمی ما در سطح بین‌المللی، در فضای مجازی صورت می‌گیرد و با این اتفاق دیگر دانشجو یا محقق نمی‌تواند در نشست‌های علمی در دانشگاه‌های معتبر جهان شرکت نماید.

   کارشناس فضای مجازی با تاکید بر اینکه باید توجه ویژه‌ای به نسل جوان و نوجوان داشت، بیان کرد: امروزه شاید بیش از 50 میلیون نفر ایرانی با اینترنت و شبکه‌های اجتماعی آشنا هستند ولی از این تعداد حدود 35 میلیون نفر کاربران جوانند (اعم از اینکه دنبال‌کننده شبکه‌های اجتماعی یا تولید‌گر محتواهای اینترنتی هستند) لذا اگر بخواهیم طرحی را عنوان کنیم که این جامعه آماری بالا را نادیده بگیرد قطعا طرح با شکست روبه‌رو خواهد شد.

درویشی عنوان کرد: در شرایط فعلی شبکه‌های اجتماعی خارجی که ما استفاده می‌کنیم پهنای باند اینترنت آنان را ما می‌دهیم یعنی پول از جیب ما تزریق می‌شود درحالی که هیچگونه تضمینی برای امنیت اطلاعات ما نیست همانطور که کماکان می‌شنویم فلان برنامه اجتماعی یا وب سایت هک شده است.

وی اضافه کرد: در کل موافق این هستیم که امنیت کاربران ما افزایش پیدا کند و کاربران با امنیت بالایی در این فضا فعالیت کنند ولی نباید آنها را محدود کنند و در نهایت امیدوارم به سمت سالم‌سازی اینترنت برویم.

تغییر نام طرح به حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه فضای مجازی پس از انتقادات کارشناسان

   کارشناس فضای مجازی با اشاره به انتقادات کارشناسان این حوزه به طرح، اذعان کرد: در پی درخواست کاربران فضای مجازی و انتقادات تخصصی کارشناسان، این طرح مجدد به صحن مجلس بازگشته و نام طرح از صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی به نام طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه فضای مجازی تغییر کرد همچنین اعمال ماده 142 آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی نیز بر این طرح الزامی شد.

درویشی در تشریح کمیسیون ماده 142، ابراز کرد: رئیس این کمیسیون باید صاحب‌نظران حوزه تخصصی، اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از نمایندگان فعلی و ادوار مجلس، نمایندگان دیوان محاسبات و مراکز علمی و پژوهشی حوزه ودانشگاه، نخبگان حوزه فناوری اطلاعات و… به این کمیسیون دعوت کند همچنین باید تجربیات سایر کشورها را نیز مورد نقد و بررسی قرار دهند تا در نهایت بتوانند بهترین طرح را برای حمایت از حقوق کاربران در آن بگنجانند و در صحن علنی مجلس بتوانند از آن به درستی دفاع نمایند.

   وی در پایان با تاکید بر اینکه حفظ اعتماد مردم از اهمیت زیادی برخوردار است، خاطر نشان کرد: مسئولین باید دقت کنند با ارائه طرحی خام موجب تضعیف اعتماد مردم به سیاستگذاری‌های آنها نشود و باید از اصحاب رسانه و صاحب‌نظران استفاده گردد و در اینخصوص روشنگری لازم صورت گیرد تا اعتماد عمومی از آنها سلب نگردد.