سفر سکه‌های ساسانی از دوران باستان تا امامزاده کوه

قصه از آنجا شروع می‌شود که هنر چند هزار ساله ساسانی با یک بقعه متبرکه بر فراز تپه‌ای در دامنه شمالی کوهستان الوند و در انتهای دره‌ای سرسبز و مصفا گره می‌خورد.

به گزارش پایگاه خبری«فردای همدان»؛ حرف از ارزشمندترین نمود هنر ساسانیان یعنی «سکه» است، سکه‌های سیمین ساسانی یک سوی ماجرا و امامزاده محسن(ع) یا به قول همدانی‌ها امامزاده کوه یک طرف دیگر ماجرا و البته سنت کهن و ریشه‌دار وقف و نذر هم سوی دیگر ماجرا.

نقطه مشترک مجموعه سکه‌های ساسانی، امامزاده کوه همدان و سنت مقدس وقف یعنی گره خوردن فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی که در اینجا داستان جالب و جذابی را رقم زده است که شنیدنش خالی از لطف نیست.

به گفته مسئول روابط عمومی اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان همدان در سال ۱۳۸۴ و در غبارروبی امامزاده محسن(ع) ۹۲ قطعه سکه ساسانی کشف شد.

خسرو محمدی در گفت‌وگو با ایسنا، ادامه داد: این مجموعه ارزشمند همان زمان با حضور مسئولان میراث فرهنگی، هیئت امنا و نماینده اوقاف صورتجلسه شد و تا قبل از راه‌اندازی موزه وقف همدان توسط این اداره‌کل امانتداری و نگهداری شده است.

وی با اشاره به اینکه پس از افتتاح موزه وقف همدان در سال ۹۷ مجموعه فوق به این مکان انتقال داده شد، گفت: قسمت جالب ماجرا این است که چرا شخصی این مجموعه را در این مکان مذهبی انداخته است؟

محمدی با بیان اینکه تلاش می‌کنیم با استفاده از روش‌های علمی این آثار را تعیین اصالت کنیم، مطرح کرد: آثار یاد شده اصیل هستند اما می‌خواهیم توسط آزمایش‌های مخصوصی که در دانشگاه بوعلی سینا وجود دارد، اصالت اشیاء را تشخیص دهیم.

وی اضافه کرد: روش دیگر برای تعیین اصالت اینگونه آثار، روش سنتی است که بنا بر این روش متخصص یا کارشناس با نگاه کردن به شیء اصل بودن یا نبودن آن را تشخیص می‌دهد، مجموعه سکه‌های ساسانی مورد بحث در نگاه اول واجد اصالت شناخته شده‌اند و هدف از انجام آزمایش تخصصی این است که تشخیص نسبی را به مطلق تبدیل کنیم.

این پژوهشگر در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: مجموعه مورد بحث در حال مطالعه است و درصدد هستیم خطوط پهلوی- ساسانی سکه‌ها خوانده شود و عکاسی حرفه‌ای شوند تا ذیل مجموعه‌ای که قرار است تحت عنوان «موزه وقف همدان» چاپ شود، منتشر شود.

وی تأکید کرد: وجود این مجموعه داخل ضریح امامزاده محسن(ع) همدان قصه جالبی است و مشخص نیست چه فرد یا افرادی با چه انگیزه‌ای این مجموعه را در این مکان انداخته‌اند. مجموعه اوقاف همدان طی ۱۷ سال امانتدار این مجموعه ارزشمند بود که نشان دهنده این است که در این مدت چشم اندازی برای آثار داشته و هدف تبدیل آن‌ها به موزه بوده است.

کارشناس باستان شناسی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان همدان ادامه داد: وقتی آثار در معرض دید مردم قرار گیرند افراد با فرهنگ وقف آشنا می‌شوند، فرهنگ مبسوطی که تاکنون در زاویه بوده و آن طور که باید و شاید به آن پرداخته نشده است.

محمدی ادامه داد: وقف بخش مهمی از فرهنگ اعتقادی مردم است که نیاز به توجه دارد و جزء میراث ملموس و ناملموس ماست و طیف وسیعی از جامعه که دارای اندیشه و اعتقادات خاصی هستند را دربرمی‌گیرد، جامعه‌ای که سعی می‌کنند با توسل به مکان‌های معنوی مشکلات دنیوی خود را حل کنند و معنویت را در خود گسترش دهند، در حقیقت این آثار زاییده این تفکرات و اعتقادات هستند.

وی با اشاره به اینکه تفسیرهای متعددی در مورد انداختن این مجموعه در امامزاده محسن(ع) وجود دارد، گفت: نکته کلیدی این ماجرا این است که آثاری که حدود ۱۵۰۰ سال قدمت دارند توسط یک بقعه متبرکه به دست آیندگان رسیده است و در واقع زنجیره انتقال آثار به دوران ما را نشان می‌دهد.

به گزارش ایسنا، مجموعه یاد شده هم اکنون در موزه وقف همدان قرار دارد. این موزه یکی از بهترین موزه‌های تخصصی استان همدان است که در سال ۱۳۹۷ در طبقه زیرین آستان امامزاده عبدالله(ع) شهر همدان افتتاح شده و حدود ۱۰۰۰ قلم اشیاء اعم از نسخ خطی، آثار فلزی، آثار سنگی، سکه، قالی، قالیچه، گلیم، نقاشی روی بوم، فلز و شیشه و یک مجموعه صنایع وقفی که متعلق به حاج محمدباقر ضرابیان است، در آن نگهداری می‌شود.

منبع: خبرگزاری ایسنا