هشدار اسداله نقدی به مدیران شهری

یکی از مباحث جدید در توسعه و برنامه ریزی شهری مساله تاب آوری است حوادث طبیعی خاص ایران یا ژاپن و امریکا و مالزی نیست تفاوت در اقلیم و و بخصوص نحوه تاّب آوری در برابر سوانحی چون سیل و زلزله و سونامی و آتش سوزی و…است.

در ۲۴ و ۲۵ مرداد ۱۳۹۵ ایالت لوئیزیانا امریکا وقوع سیلی بسیار گسترده در این ایالت که هزاران نفر بی‌خانمان داشت و 5 نفر نیز با گرفتار شدن در سیلاب‌های عظیمی که در خیابان‌ها به راه افتاده بود، جان خود را از دست داده‌اند حتی باراک اوباما وضعیت اضطراری در آن ایالت اعلام کرد.یا کشورهای جنوب شرق مدام با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند. مهم میزان تاب آوری است در برابر این حوادث طبیعی و تفاوت ایران و ژاپن و دیگر کشورها در مدیریت بحران و بازگشت به شرایط طبیعی است. بویژه چابکی سازمان و هماهنگی انها و نحوه نگاه و برخورد و همکاری و اعتماد مردم. . البته در دلایل ایجاد هم تفاوت بسبار است اما رخداد سیل ممکن است و زلزله و رانش تجربه تلخ سیل اخیر شیراز (و ایلام و کرمانشاه و پل دختر و چهار محال ….)و تلفات سخت و سنگین انسانی و اقتصادی ان فارغ از دلایل و قصورها و بی توجهی احتمالی سایرین به توصیه های شهرداری و متابع طبیعی،تجربه سیل ایلام در سال ۹۵ و سیل آق قلا و بستن مسیرهای متعدد به دلیل توسعه شهرنشینی و هدایت روان آب ها و خلاصه کردن مسیل ها به فقط گرگان رود …‌درسی است به همه شهرها بویژه شهرهای در مسیر کوه و رود دره ها مثل همدان و تهران و سنندج و ردو خشک قم و مسیل ساوه و چای کنار تبریز….که ممکن است امسال یا تا نیم قرن بعد رودی خاموش باشد و مسیلی خشک و کالی بی آب باشد اما روزی طغیانی شود و تجاوز ما به حریم طبیعت و خانه رود(رودخانه) را با تخریب خانه های ما تلافی کند.
در نشست شهری اورآسیا در همدان ۱۳۹۵ مهمانان شرکت کنندگان از پوشش کانال در حصار و بین النهرین و…. بسیار تعجب کردند و بوی بد و ترکیب فاصلاب و حیوانات موذی را دلیل آوردم و قانع نشدند!!
پنج سال پیش به معاون وقت شهردار و پارسال به رئیس وقت مرکز مطالعات و تحقیقات شورای شهر و کمسیون فرهنگی و اجتماعی شفاهی و مکتوب نوشتم رود دره های همدان فرصت هستند تبدیل به تهدید نکنیم و انها را با استتار به خطر بالقوه تبدیل کنیم
رود و مسیل های طبیعی؛آبراه تاریخی و یک جاذبه گردشگری است و نباید تنگ و محدود و یا بویژه پوشانده شوند و به پوشش کانال_رود مراد بیگ معترض شدم و اندکی هم موثر افتاد و از جایی متوقف شد هر چند دیر و دور.
همدان از مسیل و رود دره های اولاسجرد و دیوین و مراد بیگ و ….در معرض خطر سیلاب در شرایط بحرانی هست البته این رود دره ها یک فرصت کم نظیر هستند و اگر دستکاری نشوند خود مسیر دفع و خارج کردن سیلاب هستند. و به درد فضای سبز و تلطیف هوا و ابیاری فصای سبز و ایجاد مسیرهای کنار_ پیاده رو و توقف و چشم انداز سازی و درختکاری بخورد.
امیدوارم آنها را تبدیل به “قنات های فاضلاب” و کورسازی و تهدید نکنیم و از تکرار حوادث درس بگیرم.
یادداشت: اسداله نقدی، دانشیار جامعه شناسی شهری و عضو علی البدل شورای کهن شهر همدان