“دسته دختران”؛ سلحشوری دختران در جنگ با چاشنی نگاه فمنیستی

دسته دختران یکی دیگر از فیلم‌های دفاع مقدسی جشنواره امسال است.

منیر قیدی در تداوم جهان سینمایی که با نخستین فیلمش «ویلایی ها» به بازنمایی حضور و نقش زنان در جنگ می‌پردازد به ساخت فیلم «دسته دختران» می‌پردازد. این بار اما شاهد حضور زنان در میدان جنگ و تجربه نبرد هستیم. فیلم را می‌توان نمونه زنانه «تنگه ابوغریب» دانست.

دسته دختران همچنین با بازسازی تصاویر زنده و مستند تولید شده است. سازندگان این فیلم همچنین مدعی ارائه روایتی با نگاه زنانه هستند.

فیلم با صحنه‌های تکان دهنده و تاثیرگذاری از خشونت جنگ همراه است و می‌تواند هولناک بودن آن را به نمایش بگذارد اما مهمترین مشکل فیلم در فقدان قصه است. قصه منجسم سر و ته داری که بتواند به شکل گیری درام بیانجامد.

 گویی با خرده پیرنگی مواجه هستیم که در نهایت به یک داستان واحد هویتمند بدل نمی‌شود.

این فیلم که قطعا یک فیلم پرزحمتی می باشد و حتی لحظاتی ممکن است نفس تماشاگر را در سینه حبس کند اما در بحث فیلم نامه مشکل اساسی دارد.

داستان سردرگمی که هرآن شخصیتی با داستانی جداگانه که هیچکدام خارج از عشق نیست به بیننده القا می شود و تا بیننده میخواهد آن شخصیت را حضم کند ماجرای یک شخصیت دیگر روایت می شود.

این واقعیت در سینما  وجود دارد که اگر به جای ۲۰ میلیارد، ۲۰۰ میلیارد تومان هم خرج یک فیلم کنید، تا وقتی که فیلمنامۀ منسجمی وجود نداشته باشد امکان ندارد با یک فیلم ماندگار مواجه باشیم.

 «دستۀ دختران»، در مقایسه با «ویلایی‌ها» که ساخته همین کارگردان هست یک سقوط تأسف ‌آور برای قیدی محسوب می‌شود.

کار قابل تحسین تیم جلوه‌های ویژه

حجم ببش از اندازه انفجار و کشتار و جسد و خون که انصافا به لحاظ فنی (فیلمبرداری معرکه سامان لطفیان که پیش از این در «شنای پروانه» و «شبی که ماه کامل شد» ثابت کرده بود آینده درخشانی دارد، تدوین تحسین برانگیز و خوش ریتم حمید نجفی راد و موسیقی پرحجم اما فضاساز ستار اوکی و بخصوص جلوه‌های ویژه و طراحی صحنه فوق العاده) و حتی کارگردانی یک سر و گردن بالاتر از سینمای ایران است.

 زیر سایه فیلمنامه‌ای کم ملاط و نحیف و لاغر که بزرگ‌ترین ضعفش شخصیت ‌پردازی است رنگ باخته است و حیف و صد حیف بابت بودجه‌ای که صرف ساخت چنین فیلمنامه‌ای شده است…

به همه اینها اضافه کنید حضور ضعیف نیکی کریمی در میان جمعی (پانته آ پناهی ها، فرشته حسینی، هدی زین العابدین و حتی صدف عسگری) که هر کدامشان چند پله بهتر از ستاره دهه هفتاد سینمای ایران هستند. البته انتخاب اشتباه نیکی کریمی از جانب کارگردان برای ایفای نقشی که اتفاقا قرار است فرمانده و معلم دسته دختران هم باشد مزید بر علت است.

کافی است نگاه کنید به آخرین فصل دو نفره پانته آ پناهی‌ها و نیکی کریمی که هم به لحاظ لهجه و بیان و هم به لحاظ میمیک، پناهی‌ها تمام و کمال سرتر از نیکی کریمی است.

فرشته حسینی و هدی زین العابدین بازی های متفاوت تری نسبت به بقیه دارند و و به نظر نگارنده می توانند گزینه های سیمرغ نقش مکمل امسال باشند.

یادداشت از: مهری درویش قنبر