خانه‌تکانی و مسئولیت ما در برابر آب

خانه‌تکانی یکی از سنت‌های کهن و نیکوی ایرانی است که از دیرباز در ماه‌های پایانی سال انجام می‌شود. این رسم، ریشه در فرهنگ پاکیزگی، نوسازی و آمادگی برای استقبال از بهار دارد.

به گزارش فردای همدان، از گذشته‌های دور، خانواده‌های ایرانی خانه‌های خود را از گرد و غبار و آلودگی پاک می‌کردند و با نو کردن وسایل، طراوت و شادابی را به زندگی خود می‌بخشیدند. اما امروزه، با وجود بحران‌های زیست‌محیطی، ازجمله کمبود آب، ضروری است که این سنت را با شرایط جدید تطبیق دهیم و به جای اسراف، به دنبال راهکارهایی برای مدیریت مصرف منابع باشیم.
خانه‌تکانی و چالش مصرف آب
با آغاز اسفندماه، مصرف آب در بسیاری از مناطق کشور به‌شدت افزایش می‌یابد. در استان همدان، بررسی‌ها نشان می‌دهد که در سال‌های گذشته، میزان مصرف آب در روزهای خانه‌تکانی به‌طور قابل‌توجهی بالا رفته است. به‌عنوان مثال، در اسفند ۱۴۰۲ مصرف آب در این استان از ۱۷۰۰ لیتر در ثانیه به ۲۰۰۰ لیتر در ثانیه رسید که نشان‌دهنده رشد ۱۳ درصدی در این بازه زمانی است. این روند نه‌تنها فشار زیادی بر منابع آبی وارد می‌کند، بلکه با توجه به کاهش بارندگی‌ها و بحران کم‌آبی در بسیاری از استان‌های کشور، می‌تواند وضعیت را بحرانی‌تر کند.
در چنین شرایطی، اجرای پویش ملی «خانه‌تکانی و مدیریت مصرف آب» توسط شرکت‌های آب و فاضلاب، تلاشی برای تغییر رفتار مصرفی مردم و ترویج الگوهای پایدار است. این پویش با هدف کاهش مصرف بی‌رویه آب، افزایش آگاهی شهروندان و ارائه راهکارهای جایگزین طراحی شده است تا به ما یادآوری کند که پاکیزگی و نوسازی خانه، به معنای هدر دادن آب نیست، بلکه می‌توان با روش‌های کم‌مصرف‌تر، این سنت زیبا را ادامه داد.
نقش کلیدی بانوان در آموزش و فرهنگ‌سازی
یکی از محورهای اصلی این پویش، آموزش و فرهنگ‌سازی است. برنامه‌های مختلفی ازجمله کارگاه‌های آموزشی، تبلیغات محیطی، فعالیت‌های رسانه‌ای، توزیع بروشورهای آموزشی و استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی در نظر گرفته شده تا شهروندان و به‌ویژه بانوان، با روش‌های صحیح خانه‌تکانی و مدیریت مصرف آب آشنا شوند.
بانوان به‌عنوان نیمی از جمعیت جامعه و نقش تأثیرگذارشان در خانواده، مخاطب اصلی این پویش هستند. مادران، نه‌تنها می‌توانند الگوهای صحیح مصرف آب را در خانه اجرا کنند، بلکه می‌توانند این فرهنگ را به نسل‌های آینده منتقل کنند. استفاده از ظرفیت زنان برای آگاه‌سازی جامعه، به‌ویژه در موضوعات زیست‌محیطی، یکی از مؤثرترین راهکارها برای ایجاد تغییرات پایدار است.
خانه‌ای تمیز، آینده‌ای پایدار
خانه‌تکانی تنها به پاکیزگی خانه محدود نمی‌شود، بلکه فرصتی برای بازنگری در سبک زندگی است. اگر این سنت را با مصرف بهینه منابع همراه کنیم، نه‌تنها به محیط زیست کمک کرده‌ایم، بلکه برای نسل‌های آینده نیز الگویی مسئولانه ایجاد خواهیم کرد.
پویش خانه‌تکانی و مدیریت مصرف آب، یک یادآوری است که پاکیزگی و مدیریت مصرف می‌توانند در کنار هم باشند. با رعایت چند اصل ساده، می‌توانیم خانه‌ای تمیز داشته باشیم، بدون آنکه منابع ارزشمندمان را هدر دهیم. امسال، خانه‌تکانی را به یک گام عملی برای حفظ آب تبدیل کنیم.

مسعود دلاوری
مدیر دفتر روابط عمومی و آموزش همگانی شرکت آب و فاضلاب استان همدان